هر سازمان و مجموعه‌ای روی ستون‌هایی بنا شده است. یکی از ستون‌های اصلی هر سازمان را نیروی انسانی آن تشکیل می‌دهد. نیروی کار ماهر و باتجربه عامل رشد و موفقیت هر مجموعه‌ای محسوب می‌شود که باید برای حفظ و رشد آنها همواره تلاش کرد. نگهداشت نیروی انسانی از چالش های کسب و کار و یک عنصر اساسی در موفقیت سازمان‌ها محسوب می‌شود.
یکی از دلایل اهمیت مدیریت منابع انسانی نیز به‌دلیل حفظ نیروی کار متخصص است. ارتباط میان رضایت شغلی و عملکرد سازمانی امری غیرقابل انکار است. این مقاله کمک خواهد کرد تا به درک عمیق‌تری از این موضوع دست یابید و از راهکارهای آن مطلع شوید.
در این مقاله قصد داریم به موضوع الگو و روش‌های حفظ و نگهداشت نیروی انسانی و انگیزه کاری آنها بپردازیم. این موضوع در موفقیت هر سازمانی نقش حیاتی و کلیدی ایفا می‌کند. اگر شما نیز برای بقا، رشد و موفقیت مجموعه کوچک یا بزرگ خود به‌دنبال راهکارهای شگفت‌انگیز هستید تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
اهمیت حفظ و نگهداشت نیروی انسانی سازمان
نیروی انسانی کارآمد به‌عنوان سرمایه و دارایی اصلی سازمان، عامل بسیار مهمی در موفقیت مجموعه به‌شمار می‌رود. این سرمایه ارزشمند باتوجه به مهارت‌ها، تجربه‌ها و انگیزه کاری آنها، سازمان را به جایگاهی برای رشد و پیشرفت مبدل می‌سازد. حفظ نیروها از اصول مدیریت کسب و کار می باشد. رفتن نیروی باتجربه سبب می‌شود تا نرخ جابه‌جایی کارکنان افزایش یابد. این موضوع به کاهش بهره‌وری مجموعه منجر خواهد شد. به‌همین دلیل نگهداشت نیروی انسانی سبب افزایش رضایت شغلی، بهبود عملکرد، افزایش بازدهی و بهره‌وری و سودآوری در سازمان می‌شود.
یکی از دلایلی که اهمیت بالای حفظ و نگهداشت نیروی انسانی را نشان می‌دهد، ارتباط مستقیم بین رضایت شغلی و افزایش تعهد و انگیزه کاری است. مدیریت بهینه و موثر نیروی کاری می‌تواند موجب ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان شود که پیشرفت مجموعه را به‌دنبال خواهد داشت.
نقش مدیریت منابع انسانی و مهارت‌های او در حفظ و نگهداشت نیروها
مدیریت منابع انسانی نقش حیاتی در نگهداشت نیروی انسانی ایفا می‌کند. مدیریت منابع انسانی با داشتن مهارت‌های کلیدی و توانایی برقراری ارتباط موثر با کارکنان، زمان‌بندی اصولی،تجزیه و تحلیل مسائل، ارتقا انگیزه کاری کارکنان و… به بهبود شرایط کار و عملکرد کارکنان کمک خواهد کرد.
مدیریت منابع انسانی وظیفه برنامه‌ریزی و ایجاد محیطی مناسب برای رشد و شکوفایی کارمندان را به‌عهده دارند. این افراد باید با ارزیابی عملکرد کارکنان، ارائه حقوق و مزایای مناسب و ایجاد برنامه برای توسعه شغلی، مهارت‌های کارکنان را پرورش دهند و تقویت کنند.
تقویت مهارت ارتباطی برای مدیران منابع انسانی الزامی است؛ چراکه این مهارت می‌تواند افراد را برای ایجاد ارتباط موثر با کارمندان و حل مسائل یاری کند. همچنین تیم منابع انسانی با مهارت مذاکره، رهبری و حل مسائل توانایی خود را در جذب نیرو، حفظ و نگهداشت آنها ارتقا می‌دهد و این امر به دستیابی اهداف سازمانی کمک می‌کند.
در ابتدا نیروهایی را استخدام کنید که با شیوه سازمانی شما موافق هستند
یکی از نکات مهم در نگهداشت نیروی انسانی جذب نیروهایی است که با شیوه مدیریت و اصول سازمانی شما موافق باشند. زمانی‌که کارکنان با فلسفه و ارزش‌های سازمان مطابقت داشته باشند، احتمال موفقیت و رضایت افزایش می‌یابد. این انطباق سبب افزایش انگیزه، تعهد و عملکرد خواهد شد.
کارمندانی که با شیوه‌ها، مقررات و اهداف سازمانی هماهنگ باشند، تمایل بیشتری برای ماندن در مجموعه خواهند داشت. این موضوع به نگهداشت نیروی انسانی کمک شایانی خواهد کرد. این اقدام فرهنگ سازمانی قوی و انعطاف‌پذیری را ایجاد می‌کند که به حفظ نیروها منتهی شود.
امکان رشد و یادگیری نیروها را در سازمان فراهم کنید
وقتی کارکنان مجموعه احساس کنند که فرصت یادگیری و ارتقا شغلی برای آنها فراهم می‌شود، احساس انگیزه و تعهد بیشتری به مجموعه خواهند داشت. این امر سبب می‌شود تا کارکنان تلاش بیشتری برای پیشرفت درون سازمانی به‌کار گیرند. افزایش مهارت و دانش کارمندان موجب ارتقا کیفیت محصولات و خدمات خواهد شد و به‌دنبال آن افزایش بهره‌وری و حفظ رقابت‌پذیری صورت خواهد گرفت. ارائه فرصت‌های یادگیری به کارکنان می‌تواند به نگهداشت نیروی انسانی کمک قابل توجهی کند.
مهارت‌های ارتباطی در خود و کارمندان را تقویت کنید
تقویت مهارت‌های ارتباطی در مدیران و کارمندان ارتباطات موثری را در سازمان فراهم می‌آورد. این ارتباط موثر سبب می‌شود تا انگیزه و رضایت شغلی در کارکنان افزایش چشمگیری داشته باشد. این ارتباطات به‌عنوان عامل کلیدی و موثری در ایجاد فضای کاری مثبت عمل می‌کند. تعامل موثر مدیران و کارکنان در هر سازمانی از جایگاه کارکنان پشتیبانی به‌عمل می‌آورد و سبب نگهداشت نیروی انسانی می‌شود. این مهارت‌ها با شرکت در دوره‌های مدیریت منابع انسانی MBA به‌راحتی قابل آموزش و ارتقا است.
برنامه هایی برای افزایش انگیزه و روحیه نیروها داشته باشید
ایجاد برنامه‌هایی برای افزایش انگیزه و روحیه کارکنان تاثیر مستقیمی در نگهداشت نیروی انسانی در سازمان‌ها خواهد داشت. زمان‌که کارمندان و کارکنان احساس کنند که مدیران مجموعه برای آنها ارزش قائل هستند و توجه ویژه به آنها دارند، احتمال ترک کار آنها کاهش می‌یابد و به‌دنبال فرصت‌های شغلی دیگر نخواهند بود.
برنامه‌های انگیزشی برای کارکنان می‌تواند شامل موارد مادی و غیرمادی شود. افزایش حقوق، ارائه فرصت‌های آموزشی، تقدیر از عملکرد مطلوب، ایجاد فضای کاری دوستانه و… به افزایش میزان رضایت و تعهد کارکنان می‌افزاید و به نگهداشت آنها کمک می‌کند.
مشکلات نیروی انسانی را درک کنید و تا حد امکان در رفع آنها یاری کنید
درک مشکلات نیروی انسانی و پیگیری برای رفع آنها از سمت تیم مدیریت تاثیر قابل توجهی در نگهداشت نیروی انسانی خواهد داشت. زمانی‌که کارکنان حس کنند مشکلات آنها توسط مدیران شناخته می‌شود و مورد پیگیری قرار می‌گیرد، حس خوشایندی در آنها ایجاد خواهد شد. این احساس ارتباط و اهمیت به‌نوعی اعلام حمایت و پشتیبانی از سمت مدیریت تلقی خواهد شد. این توجه مدیران سبب افزایش انگیزه، تعهد و رضایت کارکنان می‌شود و ترک شغل کاهش خواهد یافت.
امکانات رفاهی، خدمات اضافی و امتیازات شغلی متناسب با سازمان خود ارائه دهید
ارائه امکانات رفاهی و خدمات به‌طرز شگفت‌انگیزی به رضایت و انگیزه کارمندان تاثیر می‌گذارد. امکانات رفاهی همانند بیمه، مرخصی، فعالیت‌های تفریحی، ورزشی، مسافرت، ارتقا شغلی، پیشرفت و توسعه فردی و… به تعهد کارکنان و احساس رضایت شغلی آنها خواهد افزود.
ارائه امکانات رفاهی، خدماتی و امتیازات شغلی به کارکنان علاوه‌بر نگهداشت نیروی انسانی جذابیت کاری را برای کارکنان پررنگ‌تر خواهد کرد.
بین زندگی و کار کارمندان تعادل ایجاد کنید
ایجاد تعادل بین زندگی و کار کارمندان یکی از نکات و راهکارهای مهمی است که به نگهداشت نیروی انسانی کمک خواهد کرد. برای ایجاد این تعادل می‌توانید نکات ذیل را به‌کار بگیرید:
- امکانات کاری انعطاف‌پذیر را به کارکنان ارائه دهید. ارائه فرصت‌های کاری پاره‌وقت یا دورکاری می‌تواند موجب شود تا کارکنان زمان بیشتری برای تفریح، استراحت و مطالعه صرف کنند.
- برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های مدیریت استرس و مهارت‌های زندگی می‌تواند کمک بزرگی برای کارکنان باشد تا بتوانند فشارهای کاری و زندگی را به‌خوبی مدیریت کنند.
- ارزیابی و تجزیه و تحلیل صحیح کارکنان می‌تواند وظایف را به‌درستی توزیع کرد و از ایجاد بار زیاد کاری روی دوش برخی کارکنان جلوگیری به‌عمل آورد.
- تشویق کارکنان به استفاده از مرخصی و تعطیلات به شکل منظم سبب بازیابی انرژی و روحیه آنها خواهد شد. همچنین این موضوع به تعادل بین کار و زندگی کارکنان کمک خواهد کرد.
- با ایجاد فضای کاری مثبت و دوستانه، احترام به زمان خصوصی کارمندان و ارزش به زندگی شخصی آنها نه‌تنها تعادل بین فضای کاری و زندگی شخصی کارکنان فراهم می‌شود؛ بلکه به حفظ و نگهداشت نیروی انسانی نیز منجر خواهد شد.
از تشویق و ارائه پاداش غافل نباشید
ارائه پاداش به کارکنان سازمان ابزاری موثر برای نگهداشت نیروی انسانی تلقی می‌شود. اقداماتی مثل ارائه پاداش و تشویق کارکنان نتایج مثبتی همانند افزایش انگیزه و تعهد کاری، ارتقا عملکرد، بهبود کارایی، افزایش بهره‌وری، جذب و حفظ نیروی بااستعداد، ایجاد رقابت کاری سالم و… را به‌دنبال خواهد داشت. به‌همین دلیل ارزیابی و تشویق نیروی کارآمد را یکی از روش‌های حفظ نیروی انسانی و افزایش انگیزه آنها می‌دانند.
دلایل شایع خروج نیروی کار از سازمان
نیروی کار ممکن است به دلایل مختلفی از جایگاه خود استعفا دهد و تصمیم به ترک کار بگیرد. یکی از این عوامل که مهم‌ترین آن نیز به‌شمار می‌رود، میزان حقوق و مزایای فرد است. فرصت‌های شغلی بهتر در سایر مجموعه‌ها، فشار کاری زیاد، عدم تعادل بین کار و زندگی، عدم تطابق با ارزش‌های سازمانی، ناکارآمدی مدیریت، کمبود فرصت‌های ارتقا و توسعه حرفه‌ای و شخصی و… از جمله دلایل شایع خروج نیروی کار از سازمان محسوب می‌شوند. این عوامل به افزایش نرخ خروج نیروی کار و عدم حفظ و نگهداشت نیروی انسانی منجر خواهد شد.
بیشتر بخوانید: پست ها و سلسله مراتب سازمانی
در نهایت
اهمیت بالای نگهداشت نیروی انسانی سبب شده است تا راهکارهای متعددی توسط مدیریت منابع انسانی و تیم آنها به‌کار گرفته شوند؛ چراکه نیروی کار ماهر و باتجربه ممکن است توسط شرکت‌های رقیب جذب شوند. دقت در جذب نیروی کارآمد و موافق با ارزش‌ها و فرهنگ‌های سازمانی را می‌توان اولین قدم برای حفظ نیروی انسانی دانست.
ایجاد فرصت‌های مناسب برای آموزش و تقویت مهارت‌های کارکنان از دیگر راهکارهای طلایی برای حفظ نیروی کارآمد محسوب می‌شود که باید مورد توجه مدیران قرار بگیرد. ایجاد تعادل بین زندگی و کار، اهمیت به مشکلات و حمایت از کارکنان در کنار ارائه خدمات رفاهی و امکانات می‌تواند به نگهداشت هرچه بیشتر و بهتر نیروی انسانی کمک کند. ارزیابی کارکنان و تشویق آنها نیز از دیگر روش‌های مفید برای نگهداشت نیروی انسانی به‌شمار می‌رود که باید در کنار دلایل شایع خروج کارکنان مورد توجه قرار بگیرد.
بیشتر بخوانید:
مهارت‌های لازم برای بخش مالی و حسابداری
مراحل انجام بازاریابی و فروش موفق و موثر
دوره های مدیریت کسب و کار دانشکده علوم و فناوری‌های میان رشته‌ای دانشگاه تهران با مدرک معتبر:
