در هر سازمانی انواع مختلفی از نقش‌های تجاری وجود دارند که جزئی از مجموعه محسوب می‌شوند و وظایف مختلفی را به عهده دارند. این سمت‌های سازمانی از سمت‌های حرفه‌ای تا سطوح پایین‌تر را شامل می‌شود. انجام وظایف توسط هر کدام از این نقش‌ها می‌تواند به موفقیت سازمان کمک کند. شناخت در مورد پست‌های سازمانی می‌تواند افراد را برای تعیین مسیر شغلی یاری کند.
هرکدام از نقش‌های تجاری و سلسله مراتب اداری دارای مسئولیت‌های مخصوص به‌خود هستند. ساختار سازمانی برای هر مجموعه توسط صاحبان کسب‌وکار یا ذینفعان تعیین می‌شود. این برنامه‌ریزی شامل عناوین و سمت‌ها به‌همراه وظایف و مسئولیت‌های صحبان سمت خواهد بود. این سمت‌های سازمانی باتوجه به نوع صنعت یا کسب‌وکار و ماهیت شرکت متغیر است. عناوین اجرایی تا سمت‌های عملیاتی متخصصان واجد شرایط برای این امور مختلف سازمان به‌شمار می‌روند. آگاهی هر کدام از صاحبان پست‌های سازمانی از مسئولیت و وظایف می‌تواند به عملکرد بهتر و در نتیجه موفقیت سازمان منجر شود.
در این مقاله قصد داریم تا به‌ترتیب در مورد سلسله مراتب اداری و وظایف هر یک صحبت کنیم. برای افزایش آگاهی در این زمینه پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
مدیر عامل COO
مدیر عامل در راس هر سازمانی قرار دارد و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سمت‌های سازمانی شناخته می‌شود. مدیر عامل شخصیتی است که در بالاترین سطح سلسله مراتب مدیریتی سازمان قرار می‌گیرد. مدیر عامل به‌عنوان یکی از اعضای کلیدی هیئت مدیره، مسئولیت‌های سنگینی را بر عهده دارد. وی که از سوی هیئت مدیره انتخاب می‌شود و گزارشات مستقیم را به آن‌ها ارائه می‌دهد، وظایف نامبرده در ذیل را اجرایی می‌کند:
- مدیر عامل مسئول اجرای استراتژی‌های تعیین شده برای رسیدن به اهداف سازمان است. وی باید اطمینان حاصل کند که تمامی اقدامات در جهت رسیدن به اهداف سازمان باشد.
- ایجاد فرهنگ سازمانی موثر یکی از وظایف مدیر عامل محسوب می‌شود. وی با ایجاد چنین فرهنگی برای رشد و توسعه پایدار سازمان تلاش می‌کند.
- مدیر عامل مسئول مدیریت تمامی امور عملیاتی سازمان است. وی باید نظارت همه‌جانبه داشته باشد تا مطمئن شود که تمامی بخش‌ها و واحد‌های سازمان به‌صورت کارآمد و هماهنگ عمل می‌کنند.
- ارتباط با سایر اعضای هیئت مدیره، سهامداران، رسانه‌ها و بخش‌های مختلف سازمان به عهده مدیر عامل است. وی به‌عنوان نماینده اصلی سازمان در برابر افراد داخلی و خارجی معرفی می‌شود.
از دیگر وظایف مدیر عامل می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.
- ارتقا روند اجرایی
- تحقق اهداف مالی
- رهبری تیم اجرایی
- تعیین سیاست‌های سازمان
- تضمین استمرار و رشد پایدار
- مدیریت کلیه فعالیت‌های سازمان
- ایجاد محیطی موثر و انگیزشی برای تیم‌های کاری
- نظارت همه‌جانبه روی عملکرد تمامی بخش‌های سازمان
رئیس هیئت مدیره یا Chairman
رئیس هیئت مدیره به‌عنوان رهبر هیئت مدیره شناخته می‌شود و در سطوح بالای سلسله مراتب اداری قرار می‌گیرد. وی از میان اعضای تیم هیئت مدیره انتخاب می‌شود و نقش کلیدی در رهبری هیئت مدیره دارد. در ادامه به برخی از وظایف رئیس هیئت مدیره اشاره شده است.
- رئیس هیئت مدیره به‌عنوان رهبر اصلی هیئت مدیره عمل می‌کند و مسئولیت رهبری نشست‌های هیئت مدیره، جدول کاری و راهنمایی اعضا در انجام وظایف را بر عهده دارد.
- رئیس هیئت مدیره باید ارتباط موثری با مدیر عامل داشته باشد و هماهنگی‌های لازم بین هیئت مدیره و مدیر عامل را تسهیل کند.
- وی به‌عنوان نماینده هیئت مدیره در جلسه با سهامداران حضور می‌یابد و در رویدادها و مراسم‌های مختلف شرکت می‌کند.
- رئیس هیئت مدیره در همکاری با سایر اعضای هیئت مدیره در تعیین استراتژیها، سیاست‌ها و برنامه‌های راهبردی نقش دارد.
- وی به‌عنوان یکی از بالاترین پست‌های سازمانی باید به فعالیت‌های مالی و عملکردی، تصویب بودجه، گزارش‌های مالی و عملکرد سازمان اشراف کامل داشته باشد و اطمینان حاصل کند که استراتژی‌های اتخاذ شده در راستای تحقق اهداف سازمان است.
مدیر مالی CFO
مدیر مالی یکی از سمت‌های سازمانی مهم تلقی می‌شود که مسئولیت‌های مالی و مالیاتی سازمان را عهده‌دار خواهد بود. از وظایف مدیر مالی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.
- تهیه برنامه‌ریزی بودجه سازمان و تدوین استراتژی‌های مالی به‌منظور رسیدن به اهداف مالی و عملکرد مالی مطلوب یکی از مهم‌ترین وظایف مدیر مالی است.
- نظارت و کنترل مستمر روی هزینه‌های سازمان و اعمال سیاست‌ها و راهکارهای بهینه‌سازی هزینه‌ها برای افزایش سودآوری از دیگر وظایف مدیر مالی محسوب می‌شود.
- بررسی و پیگیری قوانین مالیاتی، تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی، حل و فصل مسائل مالیاتی و دیگر مسائل مالیاتی سازمان همگی به‌عهده مدیر مالی مجموعه خواهد بود.
- مدیریت کردن منابع مالی سازمان یکی از کارهای مهم و وظایف خطیری است که مدیر مالی مسئولیت آن را بر عهده دارد. مدیریت نقدینگی، مدیریت سرمایه‌گذاری، مدیریت بدهی‌ها و… وظایف مدیر مالی خواهد بود.
- تهیه گزارش‌های دوره‌ای و سالانه برای مدیر عامل و سایر صاحبان سهام، ارائه تحلیل‌های مالی و پیشنهادات برای بهبود عملکرد مالی از دیگر وظایف مدیر مالی در سلسله مراتب اداری است.
- شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک‌های مالی مانند ریسک ارزی، ریسک بازار و… از جمله وظایف مدیر مالی و بخش مرتبط با وی خواهد بود.
- پیگیری قوانین و مقررات مرتبط با امور مالی سازمان نیز در لیست مسئولیت‌ها و وظایف مدیر مالی قرار می‌گیرد.
مدیر منابع انسانی HR
مدیر منابع انسانی یکی از کلیدی‌ترین اعضای تیم مدیریتی و سمت‌های سازمانی محسوب می‌شود. مدیر منابع انسانی وظایف متعددی را بر عهده دارد که شامل موارد ذیل خواهد شد.
- برنامه‌ریزی برای جذب، حفظ و توسعه نیروی کار متناسب با نیازهای سازمان، توسعه و اجرای برنامه‌ها و استراتژی‌هایی مورد نیاز
- انجام فرآیند تبلیغات شغلی، مصاحبه، انتخاب و استخدام نیروی کار
- ارزیابی آموزشی کارکنان، طراحی و اجرای برنامه‌های آموزشی و توسعه حرفه‌ای برای کارکنان به‌منظور بهبود عملکرد و مهارت کارکنان
- تعیین استانداردها و معیارهای عملکرد، ارزیابی عملکرد کارکنان، ارائه بازخورد و پیشنهادات برای بهبود عملکرد
- طراحی و اجرای سیاست‌ها برای تشویق و پاداش کارکنان به‌منظور افزایش انگیزه و رضایت آن‌ها
- حل و فصل کردن اختلافات کاری و مدیریت ارتباطات کارکنان برای بهبود عملکرد
- ارزیابی عملکرد کارکنان و تعیین استاندارد برای عملکرد آن‌ها
- طراحی و اجرای برنامه‌های ارتقا و پیشرفت
مدیر بازاریابی CMO
بدون شک یکی از پست‌های سازمانی مهم را می‌توان مدیر بازاریابی دانست. این فرد با مسئولیت‌های مختلف در زمینه برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت بر فعالیت‌های بازاریابی سازمان وظیفه خطیری را بر عهده دارد.این وظایف عبارت هستند از:
- توسعه و اجرای استراتژیها و مراحل بازاریابی برای تبلیغات، فروش و صادرات محصولات یا خدمات قابل ارائه توسط سازمان
- ساخت و تقویت برند سازمان برای ارتقا در بازار
- تحقیقات و بررسی‌های بازاری برای درک نیاز و خواسته‌های مشتریان، ارائه پیشنهادات برای توسعه محصولات یا خدمات نوین
- برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌های تبلیغاتی و روابط عمومی برای آگاهی بیشتر مشتریان در مورد خدمات یا محصولات سازمان
- انجام ارزیابی‌های دوره‌ای و تحلیل عملکرد استراتژی‌های بازاریابی و ارائه پیشنهادات برای بهبود عملکرد.
ثبت نام در دوره های مدیریتی دانشکده علوم و فناوری‌های میان رشته‌ای دانشگاه تهران:
مدیر فروش Sales Director
مدیر فروش یکی از سمت‌های سازمانی مهم است که در زمینه برنامه‌ریزی، نظارت و اجرای فعالیت‌های فروش فعالیت می‌کند. از دیگر وظایف مدیران فروش می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.
- تعیین اهداف و استراتژی‌های فروش برای بهبود عملکرد فروش و افزایش درآمد سازمان
- ارزیابی بازار و شناسایی فرصت‌های جدید برای گسترش فروش و جذب مشتریان جدید
- انتخاب اعضای تیم فروش، رهبری و انگیزه‌بخشی به آنان برای دستیابی به اهداف فروش
- برنامه‌ریزی برای تبلیغات و افزایش شناخت محصولات و جذب مشتریان
- ارتباط با مشتریان به‌منظور تامین نیازها و رضایت آن‌ها از محصولات
- ارزیابی عملکرد فروش و تحلیل عوامل موثر بر موفقیت یا عدم موفقیت
- گزارش‌دهی و تحلیل داده‌های فروش برای ارائه گزارش‌های مدیریتی
مدیر فناوری اطلاعات CTO
مدیر فناوری اطلاعات یا IT Manager نقش بسزایی را به‌عنوان یکی از پست‌های سازمانی مهم ایفا می‌کند. این فرد وظایف عمده‌ای را به عهده دارد که موارد ذیل را شامل می‌شود.
- به‌منظور حمایت از اهداف کلان سازمان و افزایش کارایی و بهره‌وری باید استراتژیها و اهداف فناوری اطلاعات تعیین و تدوین شود. این وظیفه مهم به‌عهده مدیر فناوری اطلاعات خواهد بود.
- مدیریت سرورها، شبکه‌ها، سیستم‌های ذخیره‌سازی، نرم‌افزارها و سایر زیرساخت‌های IT به‌منظور اطمینان از عملکرد صحیح و پایدار آن‌ها باید توسط مدیر IT انجام شود.
- توسعه و ارتقا سیستم‌ها، بررسی نیازها و ارائه راهکارهای خلاقانه با توجه به تغییرات بازار و نیازهای کاربران از دیگر وظایف این سمت سازمانی مهم به‌شمار می‌رود.
- مدیریت پروژه‌های فناوری اطلاعات به‌منظور ارائه بهترین خدمات به کاربران از جمله وظایف مدیر IT است.
- حفاظت از داده‌ها و اطلاعات حساس سازمان در برابر تهدیدات امنیتی با روش‌ها و ابزارهای مناسب از مسئولیت‌های مهمی خواهد بود که بر عهده مدیر فناوری اطلاعات و اعضای تیم وی است.
- ارتقا سیستم‌های سازمان، پشتیبانی و نگهداری از آن‌ها برای کارکنان سازمان از وظایف مدیر فناوری اطلاعات به‌شمار می‌رود.
مدیر روابط عمومی Public Relations Manager
مدیر روابط عمومی که از سمت‌های سازمانی مهم تلقی می‌شود، وظیفه برقراری ارتباطات سازمان با دیگر سازمان‌ها و مشتریان به عهده دارد. از وظایف مدیر روابط عمومی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.
- تعیین راهبردهای مناسب برای ارتباط با مشتریان، رسانه‌ها، کارکنان و جامعه از جمله وظایف مهم مدیر روابط عمومی محسوب می‌شود.
- برقراری و حفظ روابط با رسانه‌ها به‌منظور ارسال پیام‌های موثر و متناسب با نیاز هدف سازمان از دیگر وظایف این مدیر ارشد سازمانی به‌شمار می‌رود.
- برگزاری رویدادها، کنفرانس، نمایشگاه و سایر فعالیت‌های عمومی سازمان به‌منظور ارتقا شناخت سازمان به عهده مدیر روابط عمومی خواهد بود.
- مدیر روابط عموم و اعضای تیم وی برای هماهنگی با تیم بازاریابی و ارتباط با مخاطبین باید به تولید محتوای مناسب اقدام کنند.
- مدیریت کردن بحران‌های احتمالی برای پاسخگویی به اخبار نادرست و شایعات برای حفظ تصویر اصلی سازمان از دیگر وظایف مدیر روابط عمومی محسوب می‌شود.
- برقراری ارتباطات موثر با کارکنان سازمان به‌منظور انگیزه دادن و ایجاد فضای کاری از جمله مسئولیت‌هایی است که مدیر روابط عمومی به دوش می‌کشد.
- انجام نظرسنجی‌های مختلف و تحلیل‌ها برای بهبود عملکرد و ارتقا استراتژی‌های ارتباطی سازمان از دیگر وظایف این پست سازمانی مهم است.
بیشتر بخوانید: مدیریت تضاد و تعارض‌های سازمانی
مدیر تولید Production Manager
در سلسله مراتب اداری مدیر تولید یکی از اعضای کلیدی و مهم سازمان محسوب می‌شود. این مدیر با توجه به توانایی و مهارت‌های خود دارای وظایف متعددی است. در ادامه وظایف مدیر تولید عنوان شده‌اند.
- تعیین برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدت برای تولید بر اساس نیازهای بازار، منابع موجود و استراتژی‌های سازمان از جمله وظایف مدیر تولید محسوب می‌شود.
- خطوط تولید نیاز به مدیریت همه‌جانبه دارد که این مهم توسط مدیر تولید قابل اجرا است. ایجاد خطوط تولید جدید و مدیریت کیفیت محصولات مطابق با استانداردهای مشخص از دیگر وظایف این پست سازمانی مهم به‌شمار می‌رود.
- کنترل و مانیتورینگ موجودی‌ها، برنامه‌های تولیدی و… برای تصمیم‌گیری بهتر برای سازمان و بهنیه‌سازی عملکرد از مسئولیت‌های مهم مدیر تولید محسوب می‌شود.
- پیاده‌سازی و اجرای سیستم‌ها و فرآیندها برای تضمین کیفیت محصولات و رضایت مشتریان از جمله وظایفی است که مدیر تولید با تیم خود به آن می‌پردازند.
- بررسی عملکرد مالی خطوط تولید و کنترل هزینه‌ها به‌منظور بهره‌وری و سودآوری بیشتر به عهده مدیر تولید است.
- برقراری ارتباط موثر با بخش‌های مختلف سازمان مانند بازاریابی، مالی و… نیز از مسئولیت‌های مدیر تولید به‌شمار می‌رود.
مدیریت پروژه و برنامه‌ریزی Planning & Project Manager
از پست‌های سازمانی مهم و خطیر می‌توان به مدیر پروژه و برنامه‌ریزی اشاره کرد. این شخص که توانایی‌ها و مهارت‌های خارق‌العاده‌ای در زمینه برنامه‌ریزی، تحلیل و مدیریت دارد، حضور پررنگی در سازمان خواهد داشت و وظایف متعددی را عهده‌دار می‌شود. از وظایف مدیر پروژه و برنامه‌ریزی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.
- تعیین اهداف و دستاوردهای هر پروژه، زمان‌بندی برای فعالیت‌ها، تخصیص منابع، تهیه بودجه و… از وظایفی است که مدیریت پروژه در خصوص برنامه‌ریزی پروژه‌ها انجام می‌دهد.
- انتخاب و مدیریت کردن اعضای تیم مدیریت پروژه برای تخصیص و کنترل منابع مالی و فیزیکی مورد نیاز برای هر پروژه از دیگر وظایف این سمت سازمانی مهم محسوب می‌شود.
- مانیتورینگ و کنترل پروژه برای پیشرفت فعالیت‌ها، تشخیص و حل مشکلات سازمان، مدیریت ریسک‌های پروژه و مدیریت تغییرات از جمله وظایف خطیر این پست سازمانی مهم به‌شمار می‌رود.
- تیم‌سازی و رهبری تیم مدیریت پروژه از کارهای مهمی است که باید توسط مدیریت این بخش انجام بگیرد تا انگیزه کارکنان افزایش یابد و محیط کاری مثبت و دلنشینی ایجاد شود.
- ارزیابی و تحلیل‌های انتهای هر پروژه، تدوین گزارشات نهایی و انجام هرگونه فعالیت مرتبط با اختتامیه پروژه بر عهده مدیر پروژه خواهد بود.
- شناسایی، ارزیابی و مدیریت کردن ریسک‌های مرتبط با هر پروژه به‌منظور کاهش اثرات منفی و افزایش احتمال موفقیت از مسئولیت‌های مدیر پروژه است.
کلام آخر
با مطالعه این مقاله با سمت‌ها و پست‌های سازمانی مهم و وظایف آن‌ها آشنا شدید. تعیین پست و سمت‌های سازمانی اهمیت بالایی دارد؛ چراکه هر سمت و پستی دارای وظایف و مسئولیت‌هایی خاص خواهد بود که برای این جایگاه تعیین شده است. این موضوع برای عملکرد بهینه سازمان حیاتی و ضروری است.
انواع سمت‌های سازمانی به‌ترتیب شامل مدیر عامل، رئیس هیئت مدیره، مدیر مالی، مدیر منابع انسانی، مدیر بازاریابی، مدیر فروش، مدیر فناوری اطلاعات، مدیر روابط عمومی، مدیر تولید و مدیریت پروژه و برنامه‌ریزی می‌شوند. تمامی این پست‌ها وظایف متعددی دارند. نظارت، کنترل، ایجاد راهبردها و تصمیم‌گیری‌های کلان از مهم‌ترین مسئولیت‌هایی است که این افراد در سلسله مراتب اداری به عهده دارند. به‌همین دلیل تعیین وظایف و مسئولیت‌های هر پست سازمانی برای بهبود عملکرد و موفقیت سازمانی حائز اهمیت است و باید با دقت و توجه به نیازها و اهداف سازمان انجام شود.
بیشتر بخوانید:
